De zomertortel wordt tussen de 25 tot 28 cm groot. De soort is klein en slank met snelle, trekkende vleugel-slagen. In de vlucht valt de witte buik en de donkere ondervleugels op. De zomertortel heeft oranjekleurige veren met zwarte vlekken. De staart is zowel van boven als van onderen zwart met een witte eindrand. De borst is roze en in de nek heeft hij aan beide kanten een klein, zwart gestreept plekje. Heeft een opvallende rode ring rondom het oog. Juveniele zomertortels hebben een grauwer verenkleed en missen de zwart gestreepte plekjes in de nek.

Grote delen van Europa, met uitzondering van de Scandinavische landen, het noorden van Rusland, Ierland, het noorden van het Verenigd Koninkrijk en de Alpen. 

Bosranden, parkachtige landschappen met verspreid staande bomen en bosjes, heggen, houtwallen en grote tuinen. 

Hoofdzakelijk zaden en granen. sporadisch ook insecten en blad van kruiden.

Heeft 2-3 legsels per jaar, maar door voedselgebrek soms maar 1 legsel. Per legsel 2-3 eieren. De broedduur bedraagt 13-16 dagen. DE jonge vogels vliegen na 25-30 dagen uit.