Een volwassen Kuifeend is ongeveer 45 cm, gemeten van snavelpunt tot staartpunt. De woerden hebben helderwitte flanken en een zwarte kop en rug. De kop laat een donkerpaarse gloed zien. Beide geslachten hebben een kuif, die van de woerd is groter en hangt af. De eenden hebben dan een witte buik en een lichtere vlek aan de basis van de snavel. 

De gehele noordelijke helft van Europa, inclusief IJsland. Deze soort overwintert in West-, Midden- en Oost-Europa, en verspreid over Zuid-Europa en Noord-Afrika. 

Grote zoetwatermeren, reservoirs, vijvers en rustige, langzaam stromende rivieren.

Slakjes, algen, schelpdiertjes en waterplanten.

Het nest wordt gebouwd nabij het water, verborgen in de oeverbegroeiing. Het legsel bestaat uit zes tot twaalf lichtgele tot grijsgroene eieren, die 26 dagen worden bebroed.