Hij heeft een sterk, zwaargebouwd lichaam met krachtige poten en kan niet vliegen. Op zijn kop heeft hij een benig uitsteeksel in de vorm van een helm. De binnenteen is uitgerust met een scherpe, 10 cm lange klauw, die dodelijke wonden kan toebrengen. Aan de nek bevinden zich vlezige lellen, die afhankelijk van de stemming van kleur veranderen. Het verenkleed is bij beide geslachten zwart, de achterkant van de hals is rood, terwijl het kopgedeelte blauw is. De vogel wordt ongeveer 180 cm groot en weegt ongeveer 60 kg.

Indonesië, Nieuw-Guinea en Noordoost-Australië. 

Het leefgebied bestaat uit tropisch regenwoud maar ook aangrenzende bos savanne en fruitteeltgebieden. 

De Helmkasuaris eet vooral vruchten die hij vindt op de grond. Hij kan vruchten eten die voor andere dieren giftig zijn. Daarnaast eet hij ook paddenstoelen, insecten en kleine gewervelden.

In het broedseizoen is de Helmkasuaris extra gevaarlijk. Het vrouwtje legt per worp zo'n drie tot acht groene eieren. De vogels verdedigen het nest met kuikens. De haan broedt de eieren uit. Zodra de hen haar eieren heeft gelegd, verlaat ze het nest op zoek naar een nieuwe haan. Zo paart ze ieder broedseizoen met 2 à 3 verschillende hanen. Na 50 tot 60 dagen heeft de haan de eieren uitgebroed. De kuikens blijven 9 à 10 maanden bij de vader. Dan kiezen ze hun eigen pad.